ربع قرن پس از تولد اولین ویروس

ماهنامهء علمی ساینس مقاله‌ای را منتشر کرده و در آن فعالیت و توسعهء ویروس‌ها و دیگر برنامه‌های مخرب رایانه‌ای را مورد بررسی قرار داده است.
این مقاله به قلم ریچارد فورد از موسسهء فن‌آوری فلوریدا و ایژن اسپافورد از دانشگاه پوردو نوشته شده است. در این مقاله آمده است: در سال ۱۹۸۵یک دانشجوی دانشگاه پیستبورگ اولین نمونه از نرم‌افزارهای مخرب را با عنوان « Elk Cloner » اختراع کرد. این ویروس از طریق تبادل اطلاعات داخل فلاپی دیسک منتقل می‌شد. در آن زمان به نظر می‌رسید این ویروس بسیار دلخراش باشد اما جالب این‌که هیچ نگرانی را موجب نشد به طوری که تقریبا هیچ‌کس نمی‌دانست صدماتی که ویروس‌ها در مدت این ۲۵ سال به دنیای انفورماتیک وارد می‌کنند برابر با میلیاردها دلار است. حتی امروزه هم کم‌تر کسانی می‌توانند هزینه‌های صنعت آنتی ویروس‌ها را تصور کنند. امروزه ویروس‌های رایانه‌ای از فضای زیادی برای زندگی برخوردارند و روز به روز گسترده‌تر می‌شوند.
ویروس‌های رایانه‌ای به پردازشگرهای رایانه‌ها آسیب می‌رسانند. برای شناسایی ویروس‌های بسیار معروف نیازی نیست که به زمان‌های دور برگردیم. در حقیقت ویروس « Morris Worm » در سال ۱۹۸۸ با آلوده کردن شبکهء اینترنت که در آن زمان اولین گام‌های خود را برمی‌داشت، تمام دنیا را آلوده کرد. چند سال بعد در ششم مارس ۱۹۹۲، اپیدمی جهانی ویروس لگام گسیختهء «میکل آنژ» میلیاردها دلار به رایانه‌های تمام دنیا خسارت وارد کرد. همچنین ویروس‌های متاخر «کد قرمز»، «نیمدا» و «ملیسا» را نباید از یاد برد، اما از زمانی که ویروس‌ها پا به عرصهء وجود گذاشتند، برنامه‌های مخرب هم ظهور یافتند. این برنامه‌ها به سرعت از طریق پست الکترونیک که هدف اصلی هجوم آن‌ها بود، گسترش می‌یافتند. به این برنامه‌های مخرب که به شکار اطلاعات شخصی مهمی چون کدهای کارت‌های اعتباری می‌پرداختند، عنوان «فیشینگ» اطلاق شد. همچنین برنامه‌های مخرب دیگری که به برنامه‌های جاسوسی یا «اسپای ور» معروف شدند نیز صدمات زیادی به دنیای انفورماتیک وارد کردند. متاسفانه به نظر نمی‌رسد که حتی پس از گذشت یک ربع قرن این تعرضات خطرناک روبه پایان باشند. سیستم‌های انفورماتیکی هر روز پیچیده‌تر و مملو از عملکردهای مختلف و در نتیجه حملات نفوذی هم شدیدتر و مخرب‌تر می‌شوند.
عقیدهء رایج بر این است که «ویروس‌ها تنها برای مایکروسافت مشکل ساز هستند» و برای مثال به نظر می‌رسد که رایانه‌های «مک» اپل از این نظر مشکلی نداشته باشند. همان‌طور که سیستم عامل‌های «لینوکس» و «یونیکس» امن‌تر از «ویندوز» هستند، اما این یک اشتباه محض است و درحقیقت هیچ سیستمی کاملا امن نیست.شاید برخی از محصولات مایکروسافت انتخاب‌های ساختاری مناسبی برای این‌گونه حملات باشند، اما بی‌تردید سیستم‌های مک و یونیکس نیز می‌توانند مورد حملات پردامنه‌ای قرار گیرند. به هرحال باید پذیرفت که این مشکل تنها با انتخاب یک سکوی سیستم عامل حل نمی‌شود. به اعتقاد مولفان مقالهء ساینس، رایانه‌های مدرن به همان اندازهء رایانه‌های ساده در معرض خطر هستند. رشد پیچیدگی آن‌ها ناشی از «لباس فن‌آوری» است که مصرف‌کنندگان بر قامت آن‌ها دوخته‌اند. هرچند نباید فراموش کرد که این لباس تنها ویژهء رایانه‌ها نیست و برخی از تلفن‌های همراه _کم اهمیت تا قوی‌ترین ابزارهای قابل حمل نیز در معرض این خطرات قرار دارند به طوری که ویروس‌ها همگام با رشد میزان اتصال حتی به این ابزارها هم نفوذ کرده‌اند.
به نظر می‌رسد نابودی برنامه‌های مخرب بسیار دور باشد. هیچ یک از متخصصان و محققان قادر به محافظت کامل از رایانه‌ها نیستند و انسان‌ها اغلب «حلقهء ضعیفی» در حل این مشکل هستند. به اعتقاد بسیاری از محققان برای رفع محدودیت‌های طبیعت انسان زمان زیادی نیاز است. بنابراین ما همچنان مجبوریم از هم اکنون خود را برای برگزاری سالروز ویروس‌ها در سال آینده آماده کنیم و به انتظار بنشینیم که در این یکسال چند ویروس و برنامهء مخرب به رایانه‌های ما حمله‌ور می‌شوند.